Kiểm tra và sửa chữa biến tần?

Biến tần nào thì mạch điều khiển cũng sử dụng hầu hết là các IC kết hợp với Transistor, diode ổn áp, tụ điện các loại và những linh kiện khác như điện trở, biến áp xung...

Mạch động lực phải có thyristo, transistor và diode công suất.... để tạo nên loại biến tần trực tiếp hoặc gián tiếp.

* Sự cố ở mạch điều khiển :

- Khối nguồn là nơi hay bị hư hỏng nhât vì phần lớn là các IC cũng như các linh kiện tích cực khác rất nhạy cảm với các biến động của lưới điện, của môi trường bụi, ẩm, sự tăng giảm thất thường của điện lưới, nhiều độ tăng cao, không khí có hơi hóa chất hoặc ở vùng gần biển dễ gây hư hỏng các linh kiện bên trong.

- Cắm điện, bật công tắc cho biến tần làm việc nhưng động cơ lấy điện từ biến tần không chạy. Không thấy có động tĩnh gì, đèn chỉ thị nguồn cũng không sáng. Đo điện áp ra ở 3 pha U,V,W bằng 0 mà điện áp 3 pha vào R,S,T vẫn đủ thì chắc chắn sự cố ở khối nguồn.

* Kiểm tra tiếp:

1. Cầu chì không đứt, điện áp sau biến áp vẫn còn chứng tỏ cầu chỉnh lưu hỏng, diode thủng hoặc điện trở lọc bị đứt.
2. Nếu cầu chì mà đứt luôn thì nguyên nhân sự cố có thể: Biến áp AC bị hỏng, đường dây chạm mát, tụ lọc bị chập, diode chỉnh lưu ngắn mạch.

-        Cuộn dây sơ cấp hoặc thứ cấp bị chập mạch.

-       Các tụ lọc nhiễu, tụ lọc nguồn 1 chiều bị rò, chập.

-        Các diode ổn áp bị nổ.

-        Các diode chỉnh lưu bị hỏng.

1. Cuối cùng mới kiểm tra đến các điện trở, các tụ giấy, tụ gốm. Riêng transistor và nhất là IC thấy rất ít hỏng và nếu bị hỏng thường khó phát hiện và phải có kinh nghiệm mới tìm ra được.

- Nếu khối nguồn còn tốt, đèn tín hiệu vẫn sáng nhưng máy không chạy được hoặc làm việc không chuẩn thì hư hỏng thường xảy ra ở khối nghịch lưu.

-        Đo điên áp một chiều phải tốt

-        Kiểm tra chiết áp VR ( để điều chỉnh U một chiều vào mạch) có bị hỏng hoặc mòn không ?

- Hệ thống điều khiển gồm các biến áp đồng pha, mạch ổn áp xoay chiều và các mạch lọc, các linh kiện tích cực như IC thuật toán dùng cho khâu so sánh các IC số dùng cho mạch điều khiển số, mạch điều khiển không đồng bộ đòi hỏi những kỹ thuật khá phực tạp, có nhiều lõi điều chỉnh đặc biệt đã được các chuyên gia của nhà sản xuất với những thiết bị đo lường chuyên dùng, có độ chính xác cao điều chỉnh để đảm bảo tính đối xứng của góc điều khiển ampha cho tất cả các kênh. Bởi vậy khi sửa chữa không được quay, vặn, điều chỉnh mò vào  những linh kiện này. Các làm tốt nhất là lau chùi sạch sẽ, dùng khí nén để thổi hết bụi bẩn ra khỏi mạch in, linh kiện. Lấy máy sấy tóc thổi gió nóng <80 độ C vào những chỗ nghi là nhiễm ẩm. Xiết chặt các ốc vít ở chỗ nối dãy, ấn mạnh cho chặt chẽ các giắc cắm, nếu cần thì hàn lại những chân linh kiện bị hỏng, bị đứt. Nhiều trường hợp chỉ sửa chữa đơn giản như trên là máy lại vận hành tốt. Theo kinh nghiệm thì các linh kiện ở mạch điều khiển ít hỏng như ở mạch động lực.

* Sự cố ở mạch động lực:

- Mạch điều khiển vẫn tốt, bật công tắc, đèn tín hiệu Power – Run vẫn sáng bình thường, nhưng sau vài giây thì biến tần nóng dần  rồi rất nóng , mạch bảo vệ tự động cắt điện, đèn tín hiệu cũng tắt.

- Nguyên nhân chủ yếu do mạch lực có chỗ bị chập. Lần theo mạch in từ nguồn 3 pha R,S,T đến các cựa A – K của thyristo, điôt công suất xem có chỗ nào bị chạm nhau, chạm mát ko ? Quan sát xem có đường nào trên mạch in bị bong lên, sùi ra hoặc có vết cháy xem ko ?

- Cắt điện, sờ vào từng thyristo , từng diode, nếu gặp bóng nào đó nóng hơn tất cả những cái kia, thì đấy chính là nơi xảy ra sự cố. Dùng mỏ hàn tháo linh kiên nghi hỏng ra khỏi mạch in để kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng, nếu bị hỏng thì thay linh kiện như ký hiệu cũng mã hiệu.

 - Kiểm tra lại các đường dẫn từ cực K ra ngoài bảng nối dây, trên mạch in dẫn ra U,V,W , kiểm tra tất cả các linh kiện trên mạch liên hệ với cực K của thyristo bị hỏng này, nếu tất cả đều tốt thì cắm điện thử biến tần cho làm việc trở lại. Đo các trị số điện áp ở những điểm chuẩn rồi so sánh với biến tần cùng loại tương tự.